Jak zacząć naukę czytania? Tego nie uczą rodziców!

Jeśli jesteś rodzicem 5-7-latka z pewnością zastanawiasz się jak zacząć naukę czytania, żeby poszło Wam szybko i sprawnie? Zacząć od literek? Od prostych książeczek? Jak trenować czytanie? W tym artykule pokażę Ci wszystko krok po kroku!

Zacznij od liter. Ale nie byle jakich! I nie byle jak…

Wiele dzieci zaczyna naukę czytania od znajomości liter. Nauczyć się jest ich względnie łatwo – można je znaleźć wszędzie w otaczającym nas świecie, uczą ich w przedszkolu, uczą ich piosenki. Literki są wszędzie!

Jednak od znajomości liter do umiejętności czytania daleka droga. Aby wykorzystać je w czytaniu trzeba podczas nauki pamiętać o kilku ważnych rzeczach…

1. Uczymy wypowiadać głoskę, a nie nazwę litery – czyli krótkie M, a nie MYY, albo EM, krótkie T, a nie TYY, albo TE. To bardzo ważne, gdyż nazwy liter nie budują słów czy zdań. Słowa budują głoski i tylko głoski możemy wykorzystać w czytaniu.
2. Istnieją takie fajne literki, których nazwa brzmi tak samo jak głoska. Nie da się popełnić błędu przy wprowadzaniu ich! W dodatku odpowiadają one za płynność i rytmiczność czytania, bo tworzą sylaby. Tymi literami są SAMOGŁOSKI i to od nich zawsze powinniśmy zacząć poznawanie liter i naukę czytania.
3. Gdy zaczynamy łączyć litery najpierw te połączenia muszą być proste i składające się z bardzo dobrze wyćwiczonej garstki liter. Najlepiej zacząć od prostych sylab (spółgłoska + samogłoska, m+a) i budować z nich proste 2-sylabowe wyrazy (np. ma+ma).
4. Aby czytanie nie było dla dziecka zbyt obciążające i nie wywoływało zniechęcenia nowe literki wprowadzamy stopniowo, tak samo ostrożnie zwiększamy poziom trudności słów i zdań. Na trudność wyrazu ma wpływ ilość liter, ilość sylab, połączenia literowe (np. zbitki spółgłoskowe, zmiękczenia, dwuznaki).

Bardzo ważna rada na start – jeśli dziecko ma lubić czytanie, nie może być ono dla dziecka zbyt trudne! Dlatego najpierw dobrze opanowujemy podstawy, stopniowo wprowadzając trudniejsze rzeczy.

Czy kolejność wprowadzania liter jest ważna?

Oprócz tego, że ZAWSZE zaczynamy od samogłosek? W mojej praktyce nie zauważyłam, żeby kolejność wprowadzania spółgłosek miała znaczenie. Zależało mi na tym, aby dało się z nich zbudować odpowiednie słowa. Dbałam o to, żeby był odstęp we wprowadzaniu „b” i „d” oraz „ę” i „ą” ze względu na to, że często są mylone przez dzieci.

Ucz czytać sylabami

Wyrazy składają się z sylab. Sylaba to cząstka wyrazu, którą jesteśmy w stanie przeczytać „na raz”, „na jedną nutkę” (podczas śpiewania piosenki jedna nuta to jedna sylaba). Każda sylaba buduje się wokół samogłoski i to właśnie samogłoskę jesteśmy w stanie zaakcentować, wydłużyć, czy zaśpiewać. Sylaby nadają czytaniu rytm i melodię.

Gdy potrafimy dobrze przeczytać sylaby, potrafimy przeczytać każde słowo z nich złożone szybko i sprawnie, nawet nie znając tego słowa.

Musimy jednak widzieć sylaby w wyrazie, czyli umieć rozpoznać, gdzie sylaba się kończy i gdzie zaczyna. Aby przygotować dziecko do widzenia sylab w złożonych wyrazach, powinniśmy zwracać uwagę na sylaby i samogłoski w wyrazach od samego początku nauki czytania.

Dziecko musi widzieć, że wyraz składa się z sylab, a sylaba buduje się wokół samogłoski.

Uważaj na składanie wyrazów z liter

Wielu rodziców uczy czytać swoje dzieci przez głoskowanie, czyli składanie wyrazów literka po literce. Przy wyrazach krótkich i prostych oraz dobrej znajomości liter taki sposób czytania może zadziałać, jednak jeśli chcemy czytać płynnie (bez zatrzymywania się na składanie) dłuższe, bardziej skomplikowane wyrazy musimy łapać „na raz” więcej, niż jedna literka, czyli łapać całe sylaby lub wyrazy.

Pracując z dziećmi mającymi trudności w czytaniu, największym problemem z którym się mierzę jest oduczenie składania wyrazów z literek i przejście na sylaby. Niektóre dzieci zaczynając czytanie od składania literek nie potrafią automatycznie przejść na sylaby i wtedy początkowy etap czytania rozciąga się na całe lata, powodując zniechęcenie, stres i różne szkolne dramaty.

Brak widzenia sylab w wyrazach to główna przyczyna braku płynności czytania.

Nierzadko trafiają do mnie dzieci w 4-5 klasie, które nie są w stanie przejść samodzielne na płynne czytanie i żeby to zrobić potrzebują zaawansowanego treningu czytania sylabami. Można było tego uniknąć, od razu wybierając właściwą metodę nauki czytania. Ale niestety nikt nie uczy rodziców jak uczyć czytać swoje dzieci 🙁

Jak zacząć naukę czytania – podsumowanie

Teraz już wiesz, co trzeba zrobić! Poniżej podsumowanie w punktach – o tym pamiętaj rozpoczynając naukę czytania:

1. Zawsze zaczynaj od samogłosek.
2. Wprowadzaj stopniowo spółgłoski w sylabach.
3. Łącz proste sylaby w proste słowa
4. Pracuj na ograniczonej liczbie liter i stopniowo je zwiększaj.
5. Stopniowo wprowadzaj sylaby i słowa o bardziej złożonej budowie.
6. Ucz dziecko widzieć sylaby w wyrazach (zwracaj uwagę na samogłoski)
7. Sylaby można składać z liter, stopniowo dążymy do czytania ich w całości.
8. Wyrazy składamy zawsze z sylab, nigdy z liter.

Jak ja mam to zrobić samodzielnie w domu?

Przyznam, że samodzielne opracowanie materiałów do nauki czytania dla swojego dziecka to duże wyzwanie. Ja sama materiały z którymi pracuję opracowywałam przez kilka lat, dostosowując je do problemów, z którymi przychodzili do mnie rodzice. Najpierw te dla starszych dzieci, mających problemy z czytaniem. Materiały dla początkujących opracowałam, gdy uczyłam czytania moje własne dzieci, a później wykorzystywałam je, ucząc moich kursantów czytania od podstaw.

Wiem, że nawet znając teoretyczne podstawy można czuć się zagubionym. Dlatego postanowiłam udostępnić wszystkie moje materiały do nauki czytania w formie kursu online.

Skorzystaj z gotowego kursu on-line

Jeśli nie chcesz samodzielnie się głowić nad przygotowaniem materiałów do nauki czytania możesz skorzystać z gotowego narzędzia, bez wychodzenia z domu!

Mój kurs online poprowadzi Cię za rękę przez cały proces nauki czytania, pomoże uniknąć wszelkich błędów, jakie zazwyczaj popełniają rodzice i gładko przejść od pierwszych literek do czytania wszelkich książek 🙂

Wstępny Etap kursu wypróbuj ZA DARMO

Kurs możesz niezobowiązująco rozpocząć zupełnie za darmo. Wystarczy, że zarejestrujesz się w platformie kursowej Pani od Czytania. Od razu po zalogowaniu otrzymasz dostęp do Etapu 0 kursu, w którym razem ze mną:

• Wprowadzisz po kolei samogłoski i wyćwiczysz je z dzieckiem
• Wprowadzisz pierwsze spółgłoski w sylabach i również je wyćwiczysz
• Nauczycie się czytać pierwsze wyrazy i zdania
• Nauczysz dziecko widzieć sylaby w wyrazach
• Wyćwiczycie szybkie i automatyczne czytanie całych sylab
• Wytrenujecie właściwe słyszenie głosek

Nad tym wszystkim możesz zacząć pracować już dziś, rejestrując się w platformie kursowej Pani od Czytania. Darmowy dostęp do wstępnego Etapu kursu otrzymujesz na 30 dni. Później możesz kontynuować kurs wybierając jeden z płatnych pakietów.

Zarejestruj się klikając w poniższy przycisk

Rejestrując się otrzymasz dostęp do:

• kart pracy i materiałów PDF do samodzielnego wydrukowania
• dziennika pracy dla dziecka (PDF), w którym notujecie wyniki ćwiczeń
• poradnika dla rodzica PDF – jak ćwiczyć z dzieckiem
• filmów z ćwiczeniami, które krok po kroku wszystko Wam wyjaśnią, zachęcają do pracy i motywują
• wspierającego filmu dla rodziców ze wskazówkami jak ćwiczyć i jak radzić sobie z problemami podczas treningów

Obejrzyj poniższy film, aby zobaczyć jak wygląda Etap 0 od środka!